W ustawie z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (dalej jako: pr. aut.). akt ten kompleksowo normuje problematykę podmiotu i przedmiotu prawa autorskiego oraz treść osobistych i majątkowych praw autorskich. Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych zawiera także regulacje dotyczące:

• czasu trwania praw autorskich,
• przejścia praw autorskich w drodze umów o przeniesienie praw i umów licencyjnych,
• utworów audiowizualnych i programów komputerowych,
• ochrony praw autorskich osobistych i majątkowych,
• praw pokrewnych, tj. prawa do artystycznych wykonań, prawa do fonogramów i wideogramów, prawa do nadań, prawa do pierwszych wydań oraz prawa do wydań naukowych i krytycznych,
• ochrony wizerunku, adresata korespondencji i tajemnicy źródeł informacji,
• funkcjonowania organizacji zbiorowego zarządzania, Komisji Prawa Autorskiego, Funduszu Promocji Twórczości,
• kontroli produkcji nośników optycznych,
• odpowiedzialności karnej za naruszenie praw autorskich.

Stosownie do art. 5 pr. aut. przepisy tej ustawy stosuje się do utworów: 1)  których twórca lub współtwórca jest obywatelem polskim lub 1.1) których twórca jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, lub 2)  które zostały opublikowane po raz pierwszy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo równocześnie na tym terytorium i za granicą, lub 3) które zostały opublikowane po raz pierwszy w języku polskim, lub 4) które są chronione na podstawie umów międzynarodowych, w zakresie, w jakim ich ochrona wynika z tych umów.  

Przepisy prawa autorskiego zawierają również m.in. ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych oraz ustawa z dnia 3 lutego 2001 r. o ochronie dziedzictwa Fryderyka Chopina.

Szereg aktów wykonawczych, do których należą m.in.:

• rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 17 stycznia 2003 r. w sprawie podmiotów uprawnionych do występowania z wnioskiem o przyznanie środków z Funduszu Promocji Twórczości oraz wymogów formalnych, jakim powinien odpowiadać ten wniosek,
• rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 24 lutego 2003 r. w sprawie wysokości procentu wpłat na Fundusz Promocji Twórczości,
• rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 2 czerwca 2003 r. w sprawie określenia kategorii urządzeń i nośników służących do utrwalania utworów oraz opłat od tych urządzeń i nośników z tytułu ich sprzedaży przez producentów i importerów,
• rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 27 czerwca 2003 r. w sprawie opłat uiszczanych przez posiadaczy urządzeń reprograficznych,
• rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 30 kwietnia 2004 r. w sprawie rejestru informacji o produkcji nośników optycznych oraz rodzajów kodów identyfikacyjnych,
• rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 18 kwietnia 2011 r. w sprawie szczegółowego zakresu rocznego sprawozdania z działalności organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi.

W związku z akcesją Polski do Unii Europejskiej część polskiego systemu prawnego – także w zakresie prawa własności intelektualnej – stanowią przepisy prawa unijnego. Prawo autorskie na poziomie Wspólnoty zostało unormowane w następujących aktach prawnych:

• dyrektywa Rady 93/83/EWG z dnia 27 września 1993 r. w sprawie koordynacji niektórych zasad dotyczących prawa autorskiego oraz praw pokrewnych stosowanych w odniesieniu do przekazu satelitarnego oraz retransmisji drogą kablową,
• dyrektywa 96/9/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 marca 1996 r. w sprawie ochrony prawnej baz danych,
• dyrektywa  2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady  z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym,
• dyrektywa 2001/84/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 września 2001 r. w sprawie prawa autora do wynagrodzenia z tytułu odsprzedaży oryginalnego egzemplarza dzieła sztuki, 
• dyrektywa 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej,
• dyrektywa 2006/115WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. w sprawie prawa najmu i użyczenia oraz niektórych praw pokrewnych prawu autorskiemu w zakresie własności intelektualnej,
• dyrektywa 2006/116/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. w sprawie harmonizacji czasu ochrony prawa autorskiego i niektórych praw pokrewnych,
• dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/24/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie ochrony prawnej programów komputerowych.

Wymienione dyrektywy zostały już wdrożone do polskiego porządku prawnego. Implementacji wymaga jeszcze dyrektywa 2012/28/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 października 2012 r. w sprawie niektórych dozwolonych sposobów korzystania z utworów osieroconych.

 

Unijne prawo autorskie uregulowane jest także w rozporządzeniach (aktach o zasięgu ogólnym, wiążących w całości i bezpośrednio stosowanych we wszystkich państwach członkowskich), tj.:

• rozporządzeniu Rady (WE) nr 1383/2003 z dnia 22 lipca 2003 r. dotyczącym działań organów celnych skierowanych przeciwko towarom podejrzanym o naruszenie niektórych praw własności intelektualnej oraz środków podejmowanych w odniesieniu do towarów, co do których stwierdzono, że naruszyły takie prawa,
• rozporządzeniu Komisji (WE) nr 1891/2004 z dnia 21 października 2004 r. ustalającym przepisy wykonawcze do rozporządzenia Rady (WE) nr 1383/2003 dotyczącego działań organów celnych skierowanych przeciwko towarom podejrzanym o naruszenie niektórych praw własności intelektualnej oraz środków podejmowanych w odniesieniu do towarów, co do których stwierdzono, że naruszyły takie prawa,
• rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 386/2012 z dnia 19 kwietnia 2012 r. w sprawie powierzenia Urzędowi Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) zadań związanych z egzekwowaniem praw własności intelektualnej, w tym zwoływania posiedzeń przedstawicieli sektora publicznego i prywatnego w charakterze europejskiego obserwatorium do spraw naruszeń praw własności intelektualnej,

jak również w aktach niemających charakteru wiążącego, np.:

• zalecenie Komisji (WE) nr 2005/737/WE z dnia 18 października 2005 r. w sprawie transgranicznego zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i pokrewnymi w odniesieniu do legalnych usług muzycznych online.

Problematyka praw autorskich jest ponadto regulowana przez umowy międzynarodowe. Do najistotniejszych spośród nich należą:

• Konwencja berneńska o ochronie dzieł literackich i artystycznych z dnia 9 września 1886 r. w brzmieniu nadanym Aktem paryskim konwencji berneńskiej o ochronie dzieł literackich i artystycznych sporządzonym w Paryżu dnia 24 lipca 1971 r.,
• Konwencja powszechna o prawie autorskim z dnia 6 września 1952 r. zrewidowana w Paryżu dnia 24 lipca 1971 r.,
• Międzynarodowa konwencja o ochronie wykonawców, producentów fonogramów oraz organizacji nadawczych sporządzona w Rzymie dnia 26 października 1961 r.,
• Porozumienie w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej (TRIPS) stanowiące załącznik nr 1C do Porozumienia ustanawiającego Światową Organizację Handlu sporządzonego w Marakeszu dnia 15 kwietnia 1994 r.,
• Traktat Światowej Organizacji Własności Intelektualnej o prawie autorskim sporządzony w Genewie dnia 20 grudnia 1996 r.,
• Traktat Światowej Organizacji Własności Intelektualnej o artystycznych wykonaniach i fonogramach sporządzony w Genewie dnia 20 grudnia 1996 r.

Stosownie do art. 7 pr. aut.: „jeżeli umowy międzynarodowe, których Rzeczpospolita Polska jest stroną, przewidują dalej idącą ochronę, niż to wynika z ustawy, do nieopublikowanych utworów obywateli polskich albo do utworów opublikowanych po raz pierwszy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub równocześnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo opublikowanych po raz pierwszy w języku polskim stosuje się postanowienia tych umów.”